ბოლო წლებში საქართველოში ინტერნეტმა მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯი გადადგა. ქვეყნის მეზობელ სახელმწიფოებთან დამაკავშირებელი ოპტიკურ-ბოჭკოვანი ქსელების შექმნამ შესაძლებელი გახადა ინტერნეტის მნიშვნელოვანი ნაწილის უზრუნველყოფა. თუმცა, მიუხედავად ამ წარმატებისა, ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე რამდენიმე პრობლემა მოქმედებს.
საქართველო, როგორც მდიდარი ისტორიისა და კულტურის მქონე ქვეყანა, ასევე აქტიურად არის ჩართული თანამედროვე ტექნოლოგიურ პროგრესში, განსაკუთრებით ინტერნეტ ინფრასტრუქტურის განვითარებაში. ინტერნეტ კომუნიკაციების ექსპერტ გიორგი ბოტოშისთან ერთად, ჩვენ გადავხედავთ ინტერნეტის ამჟამინდელ მდგომარეობას ქვეყანაში, რომელიც რიგი გამოწვევებისა და პერსპექტივების წინაშე დგას.
– როგორია საქართველოში ინტერნეტის განვითარების ამჟამინდელი მდგომარეობა მეზობელ ქვეყნებთან შედარებით, განსაკუთრებით ოპტიკური ინტერნეტ ქსელების შექმნის გამოცდილების გათვალისწინებით?
– საქართველოში ინტერნეტი შთამბეჭდავად არის განვითარებული და ერთ დროს ჩვენ შევძელით სომხეთს ინტერნეტ ტრაფიკის დაახლოებით 80%-ის მიწოდება ოპტიკურ-ბოჭკოვანი ქსელების მეშვეობით, რომლებიც საქართველოს მეზობელ ქვეყნებთან აკავშირებდა. ამასთან, არსებობს რამდენიმე გამოწვევა, მათ შორის ბაზარზე შეზღუდული წვდომა და რამდენიმე მსხვილი კომპანიის დომინირება, რომლებიც აკონტროლებენ ქსელის ინფრასტრუქტურის სხვადასხვა ასპექტს.
– თქვენი აზრით, რა როლი უნდა ითამაშოს ინტერნეტ პროგრამამ, როგორიცაა ილონ მასკის Starlink-ი საქართველოში?
– ილონ მასკის Starlink პროგრამას შეუძლია მნიშვნელოვანი როლი შეასრულოს მაღალმთიან რეგიონებში, სადაც ქსელი არასაკმარისია ან საერთოდ არ არსებობს. თუმცა, ამ სერვისის ღირებულება მაღალია, ის თვეში 160 ლარიდან ღირს და ამის საშუალება ყველა მომხმარებელს არ აქვს. ეს არ შეცვლის არსებულ ინფრასტრუქტურას, მაგრამ იქნება დამატება შორეულ ადგილებში კომუნიკაციის უზრუნველსაყოფად.
– როგორ ვითარდება 5G ტექნოლოგია საქართველოში და რა მიზეზებმა შეიძლება შეანელოს მისი განხორციელება?
– ამ დროისთვის საქართველოში 5G-ის განვითარება არც ისე აქტიურია, რადგან ამ ტექნოლოგიაზე დიდი მოთხოვნა არ არის. ბიზნესის საჭიროებები და ბაზრის მოთხოვნები განსაზღვრავს პრიორიტეტებს და ამჟამად მეტი ყურადღება ექცევა 4G ქსელების გაუმჯობესებას.
– როგორია თქვენი აზრი მაღალი ტექნოლოგიების, მაგალითად ფიჭური ქსელების, რადიაციის დონეზე გავლენის შესახებ?
– საქართველოში ფიჭური ქსელები ექვემდებარება მკაცრ რეგულაციებსა და ინსპექტირებას რადიაციული უსაფრთხოების ნორმებისა და სტანდარტების დაცვის უზრუნველსაყოფად. ფიჭური კომპანიები უნდა შეესაბამებოდეს ამ სტანდარტებს, რათა უზრუნველყონ, რომ არ არსებობს გადახრები ნორმებიდან.
– რა პრობლემებს ხედავთ საქართველოში ინტერნეტის განვითარების სფეროში და რა ნაბიჯების გადადგმა შეიძლება, თქვენი აზრით, მათ მოსაგვარებლად?
– ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა ბაზარზე რამდენიმე მსხვილი კომპანიის მონოპოლიური პოზიციაა. ჯანსაღი კონკურენციის უზრუნველსაყოფად აუცილებელია ისეთი კანონების შემოღება, რომლებიც ყველა კომპანიისთვის ინფრასტრუქტურის ხელმისაწვდომობას მოითხოვს და ამ ხელმისაწვდომობის ფასები თანაბარი უნდა იყოს. ეს ხელს უწყობს ქსელის ინფრასტრუქტურის სწრაფ განვითარებას და კონკურენციის პირობების შექმნას.
