ევროკავშირი აქტიურად არის ჩართული გენდერული თანასწორობის საკითხებში. ევროკავშირის პოლიტიკა ამ სფეროში მოიცავს თემების ფართო სპექტრს, მათ შორის დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლას, ეკონომიკური და სოციალური შესაძლებლობების თანაბარი ხელმისაწვდომობის ხელშეწყობას და საზოგადოებაში ქალთა სტატუსის გაუმჯობესებას.
გენდერული თანასწორობის სტრატეგიის ფარგლებში, ევროკავშირმა შეიმუშავა ისეთი გეგმები და პროგრამები, როგორიცაა ევროკავშირის სტრატეგია თანასწორობისთვის 2030. ეს სტრატეგიები მოიცავს მიზნებს, რათა შემცირდეს ხელფასების სხვაობა, გაუმჯობესდეს ქალების წვდომა მენეჯერულ პოზიციებზე და გაუმჯობესდეს სამუშაო-ცხოვრების ბალანსი.
მაგალითად, ევროპის ფონდების პროგრამა აფინანსებს პროექტებს ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის, ქალთა შორის მეწარმეობის მხარდაჭერისა და სამეცნიერო და ტექნიკურ სფეროებში მათი ჩართულობის გაზრდის მიზნით.
ევროკავშირი ასევე აქტიურად უჭერს მხარს საქართველოში გენდერულ პროექტებს, რომელთა მიზანია გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა და დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლა. მაგალითად, “EU4GenderEquality” პროგრამა არის ევროკავშირის ერთ-ერთი მთავარი პროგრამა, რომელიც მიზნად ისახავს გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობას აღმოსავლეთ პარტნიორობაში, მათ შორის საქართველოში. იგი მოიცავს პროექტებს, რომელთა მიზანია ქალებისა და გოგონების უფლებების გაძლიერება, გენდერული ძალადობის პრევენცია და ქალთა ეკონომიკური ემანაციის მხარდაჭერა.
ევროკავშირი აფინანსებს ქალთა უფლებებისა და გენდერული თანასწორობის სფეროში მომუშავე ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციების პროექტებს. ეს პროექტები ხშირად მოიცავს ტრენინგსა და განათლებას, ძალადობის მსხვერპლთა მხარდაჭერას, ცნობიერების ამაღლების პროგრამებს და ადამიანის უფლებათა დაცვის საქმიანობას. იგი ასევე მხარს უჭერს პროექტებს, რომლებიც მიზნად ისახავს სოციალური სტერეოტიპების შეცვლას და ქალებისა და გოგონების საგანმანათლებლო შესაძლებლობების გაუმჯობესებას საქართველოში.
ჯავახეთში ბევრი ასეთი პროექტი განხორციელდა. არასამთავრობო ორგანიზაცია “წინ ახალი შესაძლებლობებისთვის“, ევროკავშირის დაფინანსების წყალობით, რომელსაც საქართველოში სხვა, უფრო მასშტაბური არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ფონდების მეშვეობით იღებს, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ბევრ სოფელში ქალებთან და გოგონებთან ერთად მუშაობს.
“ევროკავშირის ფინანსური მხარდაჭერა ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან ძირითადი პროექტები, რომლებიც ჩვენ განვახორციელეთ, აქტივობები და პროგრამები ქალთა განვითარებისთვის, ან გრანტები ქალებს ეკონომიკური განვითარებისთვის და ა.შ. ეს ყველაფერი ევროკავშირთან არის დაკავშირებული. შემიძლია ვთქვა, რომ ასეთი პროგრამების დაახლოებით 70% დაფინანსებულია ევროკავშირის მიერ. გენდერული პროექტების დაფინანსების წყალობით, ჩვენ ვცვლით ქალების მსოფლმხედველობას, ისინი ცოტა ხნით ტოვებენ ყოველდღიურ ცხოვრებას, იცვლება მენტალიტეტი, ქალები ამარცხებენ სტერეოტიპებს. ისინი გააქტიურებულია, ისინი აფასებენ საკუთარ თავს, როგორც პიროვნებას. ისინი იცავენ თავიანთ უფლებებს. ისინი ძალადობას ებრძვიან. ისინი ცდილობენ იმუშაონ მას შემდეგ, რაც ხედავენ სხვების წარმატებებს. მათ სურთ იყვნენ წარმატებულები”, – ამბობს ორგანიზაციის დირექტორი ლელია რაისიანი
ზოგიერთი პროექტი ფოკუსირებულია ქალების ეკონომიკური შესაძლებლობების გაზრდაზე, როგორიცაა ქალთა მეწარმეობის მხარდაჭერა, ფინანსური რესურსების ხელმისაწვდომობა და სამუშაო ადგილების შექმნა.
“ჩემი ორგანიზაცია ქვე-გრანტიორია, ანუ ისეთი ორგანიზაციები, როგორიცაა ტასოს ფონდი, ან ქალთა ფონდი, ისინი ძირითადად ევროკავშირისგან იღებენ დაფინანსებას. და ჩვენ, თავის მხრივ, მათგან ვართ. ევროკავშირის გარდა, USAID ქალთა განვითარებისთვის მსგავს პროექტებსაც გამოყოფს. თუ ევროკავშირის დაფინანსება არ იქნება, ასეთი პროექტები ბევრჯერ უფრო მცირე იქნება. თუ, მაგალითად, ევროკავშირის დაფინანსებით ქალების 10 პროექტს დავუჭირეთ მხარი, მაშინ, ამ ფინანსების გარეშე, სხვათა შორის, 1-2 პროექტში დახმარება სხვა ფონდების მეშვეობით შეგვიძლია”, – ამბობს ის.
ქალთა განვითარება ხელს უწყობს სქესთა შორის ისტორიული უთანასწორობის დაძლევას და უზრუნველყოფს საზოგადოების ყველა წევრის თანაბარ უფლებებსა და შესაძლებლობებს. ქალები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ სოციალური ცვლილებების ინიცირებასა და მხარდაჭერაში, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს დემოკრატიულ განვითარებას და ადამიანის უფლებების გაუმჯობესებას. პოლიტიკასა და ხელმძღვანელ თანამდებობებზე ქალებს შეუძლიათ ხელი შეუწყონ უფრო მრავალფეროვან და ინკლუზიურ გადაწყვეტილების მიღებას, რაც ხელს უწყობს უკეთეს მმართველობას და სტაბილურობას.
ქალების მხარდაჭერა და განვითარება ეხმარება სტერეოტიპებისა და წინასწარგანსაზღვრული მოსაზრებების დაშლას, რაც ხელს უწყობს უფრო თანაბარი და თანამედროვე საზოგადოების შექმნას. ჯავახეთის რეგიონის სპეციფიკის გათვალისწინებით, სადაც კონცენტრირებულია მნიშვნელოვანი სომხური მოსახლეობა, სადაც არის თავისებურებები გენდერულ საკითხში, ტრადიციული გენდერული როლები შეიძლება საკმაოდ გამოხატული იყოს, განსაკუთრებით სოფლად.
მამაკაცები ხშირად უკავშირდებიან სახლის გარეთ მუშაობას, ხოლო ქალები სახლსა და ოჯახს. თუმცა, ეს როლები თანდათან იცვლება გლობალიზაციისა და სოციალური ცვლილებების გავლენის ქვეშ.
სომხურ კულტურას აქვს საკუთარი ტრადიციული იდეები მამაკაცებისა და ქალების როლების შესახებ. კულტურული ტრადიციების გავლენამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს რეგიონში გენდერული საკითხების აღქმაზე, თუმცა ახალგაზრდები და ახალი თაობები უფრო ღია ხდება გენდერული თანასწორობის შესახებ თანამედროვე იდეებისთვის. ზოგადად, ჯავახეთში გენდერულ საკითხთან დაკავშირებით ვითარება დინამიურია და ცვლილებებს, კულტურულ და სოციალურ გარდაქმნებს ექვემდებარება.
