ბექა პირველი შიდა ქართლში 2022 -წლიდან დამოუკიდებელ ჟურნალისტად მუშაობს.რადიო Nor-თან საუბრისას ის ამბობს, რომ ისევე როგორც კონკრეტულ მედია საშუალებაში დასაქმებული ჟურნალისტებისთვის არის ეს კანონი პრობლემური და საფრთხის შემცველი ასევე თავისუფალი ჟურნალისტებისთვისაც. პრობლემების შექმნის წინაა პირობა იქნება ეს კანონი,რადგან თავისუფალი ჟურნალისტები და მედიის სფეროში დასაქმებულები დამოკიდებულები არიან ხშირ შემთხვევაში სწორედ დონორებზე და უცხოური დაფინანსებით არსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებზე. ეს იქნება იურიდიული მხარდაჭერა თუ სხვა ნებისმიერ შემთხვევა როდესაც ჟურნალისტებს დახმარება სჭირდებათ საკუთარი უფლებების დასაცავად.
“ვხედავთ რომ ჟურნალისტები უფრო დაუცველები ხდებიან და მათ მიმართ აგრესიაც უფრო იზრდება კანონის დამტკიცების შემდეგ.რაიონებში და სოფლებში მაცხოვრებელი ადამიანებისთვის განსაკუთრებით, მაღალმთიან რეგიონებში და საოკუპაციო ზონასთან არსებულ სოფლებში მნიშვნელოვანია თავისუფალი ჟურნალისტების არსებობა მათი პროფესიული და დამოუკიდებელი საქმიანობა. ეს ჟურნალისტები არიან სწორედ ისინი ვინც საუბრობენ მათი პრობლემების შესახებ და არიან ამ ხალხის ხმა ხელისუფლებაში.ამ ხალხის პრობლემები ხშირ შემთხვევაში სწორედ ჟურნალისტების დახმარებით მიდის ხოლმე, ადგილობრივ ხელისუფლებასთან მუნიციპალიტეტებთან თუ ცენტრალურ ხელისუფლებასთან და უკვე ისინიც გარკვეულწილად შემდგომ იძულებულები ხდებიან რომ გარკვეული რეაგირება ჰქონდეთ ამ პრობლემებზე.”
სოციალური თუ საზოგადოებრივი კუთხით ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ სოფლებში და რეგიონებში იყვნენ თავისუფალი ჟურნალისტები. ხშირია ისეთი შემთხვევები პრაქტიკაში როდესაც სოფლებში და რაიონებში მაცხოვრებლები ვერ ახერხებენ კომუნიკაციას ადგილობრივ ხელისუფლებასთან,გამგებელთან, მერთან , არა აქვთ ამის რესურსი ან უბრალოდ არც კი იციან ვინ არიან ისინი და სწორედ მედია საშუალებების და თავისუფალი ჟურნალისტების ადგილობრივი ჟურნალისტების მეშვეობით გადიან ხელისუფლების წარმომადგენლებთან კონტაქტზე.იმ პირებთან რომლებიც მათ აირჩიეს საკუთარი ცხოვრების უკეთესობისკენ შესაცვლელად. ამიტომ არის განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი სოფლად მცხოვრები ადგილობრივ ხალხისთვის, რომ იყოს თავისუფალი და მრავალფეროვანი მედია გარემო.განსაკუთრებით კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ,საოკუპაციო ხაზი და მაღალმთიანი სოფლები სადაც ეთნიკურად შერეული მოსახლეობა ცხოვრობს და ენობრივი დისბალანსი სადაც არის, განსაკუთრებით საჭიროა მრავალფეროვანი მედია რესურსი – ამბობს ბექა პირველი.
2024 წლის 4 აპრილიდან საქართველოს პარლამენტის წინ ,, უცხოური გავლენის გამჭირვალეობის შესახებ” რუსული სტილის კანონთან დაკავშირებით საპროტესტო აქციები იმართებოდა. მიუხედავად საზოგადოების ძალისხმევისა, პარლამენტმა მესამე და საბოლოო მოსმენით მხარი დაუჭირა ე.წ “რუსულ კანონს” . ეს კანონი უარყოფითად მოქმედებს და ზღუდავს თავისუფალი, და დამოუკიდებელი მედიის მუშაობას, ეს კი სერიოზულ პრობლემებს უქმნის საქართველოს მოსახლეობას.
რუსეთის მიერ გაწვდილი კანონი არასამთავრობო ორგანიზაციების (NGO) მიმართ, განსაკუთრებით საერთაშორისო ორგანიზაციების მიმართ, გარკვეულ საფრთხეებს შეიცავს. ეს კანონი, რომელიც ჩვეულებრივ ეხება უცხოური დაფინანსების მიღებას, ზღუდავს თავისუფალი და დამოუკიდებელი მედიის მუშაობას.
ამ წლის 3-აპრილს ქართულმა ოცნებამ საქართველოს პარლამენტში ხელახლა დაარეგისტრირა კანონპროექტი უცხოური გავლენის აგენტების შესახებ, მაგრამ უკვე შეცვლილი სათაურით “კანონი უცხოური სახელმწიფოების ინტერესების შესახებ”. შეერთებული შტატები და ევროკავშირის ქვეყნები ეწინააღმდეგებიან ამ კანონს და აცხადებენ, რომ კანონი ეწინააღმდეგება ევროკავშირის პრინციპებს.
ამ კანონის თანახმად მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები,რომლებიც უცხოური დონორებისგან ფინანსების 20%-ზე მეტს იღებენ, იძულებული არიან ,, უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად” დარეგისტრირდნენ, წინააღმეგ შემთხვევაში კი დაჯარიმდებიან.აგენტად დარეგისტრირებაზე ან ფინანსური ანგარიშის წარდგენაზე უარის თქმა 25 000 ლარის ოდენობის ჯარიმით ისჯება. სუბიექტი ვალდებულია, შესაბამის ვებ გვერდზე 10 სამუშაო დღის ვადაში შეავსოს განაცხადი ელექტრონული ფორმით საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დადგენილი ფორმის შესაბამისად და წარუდგინოს სააგენტოს. განაცხადის შევსებისა და წარდგენის ვალდებულების შეუსრულებლობა გულისხმობს ჯარიმის დაკისრებას 10 000 ლარის ოდენობით. აქრის ხელახლა ჩადენა ამავე აქტის ჩადენისათვის ბოლო დროს დაკისრებული ადმინისტრაციული ჯარიმის გამოყენებიდან ერთი თვის ვადაში, გულისხმობს ჯარიმის დაკისრებას 20 000 ლარის ოდენობით.
მიუხედავად ათასობით ქუჩაში გამოსული მოქალაქის,დამოუკიდებელი მედისს და საზოგადოებრივი ორგანიზაციის რომლებიც ამ კანონის მიღებას აპროტესტებდნენ, 2024-წლის 14 მაისს ქართულმა ოცნებამ ე.წ ” რუსეთის კანონი მიიღო, ხოლო 28 მაისს ამ კანონმა საქართველოს პრეზიდენტის ვეტო დაძლია.
ივნისის თვეში, საქართველოს საზოგადოებისთვის უკვე ცნობილი გახდა ევროკომისს დოკუმენტი, რომლის მიხედვითაც, თუ საქართველოში ვითარება არ გაუმჯობესდება, ევროპა პერსონალურ სანქციებს დააწესებს და შეწყვეტს ფინანსურ დახმარებას, უკიდურეს შემთხვევაში, შეჩერდება უვიზო მიმოსვლა. ე.წ “რუსული კანონის”მიღების გამო აშშ-მ,მთავრობის წარმომადგენლების მიმართ სანქციები აამოქმედა.
ვრცლად რადიო Nor-თან შიდა ქართლის დამოუკიდებელი ჟურნალისტი; ბექა პირველი
