უკვე რამდენიმე დღეა, ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფელ სამებაში მიმდინარეობს სამუშაოები მიწისძვრების დაფიქსირების სეისმური აღჭურვილობის დამონტაჟების მიზნით. თავდაპირველად, რეგიონში თითქმის ყველა მიწისძვრის ეპიცენტრში სეისმური სენსორებისა და გეოფონის დაყენების იდეა ქართულ აკადემიურ წრეებში კონსტანტინე სტალინსკიმ წამოაყენა. თუმცა, თავად პროექტი განხორციელდა რობოტოტექნიკის [IoT] ნიჭიერი სპეციალისტის ნაპოლეონ მარიკიანის მიერ.
გასულ წელს იდეამ საფუძველი მას შემდეგ მოიპოვა, რაც სოფელ სამებაში ყოველდღიური მიწისძვრების კასკადი დაიწყო. მაგრამ დაფინანსების ნაკლებობამ შეაჩერა ისინი თავიანთ საქმიანობაში. წელს, Awesome Foundation javakhk ორგანიზაციის გრანტის წყალობით, პროექტი დასრულდა.
მიწისძვრების დაფიქსირების მიზნით ინსტალაციის ადგილად შეირჩა სოფელი სამება, სადაც მნიშვნელოვანი სეისმური აქტივობაა დაფიქსირებული. აღჭურვილობა მოიცავს სეისმომეტრს და გეოფონს — ეს არის სპეციალური სენსორები მიწისძვრების რეგისტრაციისთვის. სეისმომეტრი ჩაეფლო მიწაში, რათა რაც შეიძლება ეფექტურად დაარეგისტრიროს ბიძგები.
ნაპოლეონ მარიკიანის თქმით, ამ ინიციატივის მიზანია მიწისძვრამდე რამდენიმე წუთით ადრე სეისმური აქტივობის შესახებ მონაცემების მოპოვება, როდესაც დედამიწის ფირფიტებში ხდება მოძრაობები და წარმოიქმნება დაბალი სიხშირის ხმოვანი ტალღები–ინფრაბგერა, რომელიც არ ისმის ადამიანის ყურისთვის.
ეს მონაცემები პირველად ინახება სერვერზე და საჯაროდ ხელმისაწვდომი იქნება. მოგვიანებით, თუ პროექტი წარმატებული იქნება, ინფორმაცია ხელმისაწვდომი იქნება RadioNOR-ის ვებსაიტზე და ყველას შეეძლება სეისმური აქტივობის თვალყურის დევნება ინტერნეტით.
გარდა ამისა, საქართველოს გეოფიზიკის ინსტიტუტის მეცნიერებმა უკვე გამოთქვეს თანამშრომლობის ინტერესი და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში საკუთარი სეისმური სენსორების დამონტაჟებას გეგმავენ.
ამ დროისთვის მუნიციპალიტეტში უკვე დამონტაჟებულია სამი სენსორი: ერთი აფიქსირებს დედამიწის ფირფიტების ჰორიზონტალურ მოძრაობას, მეორე – ვერტიკალურს, ხოლო მესამე – ზომავს ვიბრაციებს. ეს სენსორები გადასცემს ინფორმაციას ადგილზე, საბაზო სადგურამდე რადიო მოდულების მეშვეობით და შემდეგ ავრცელებენ მონაცემებს ინტერნეტში.
მიწისძვრები მიწისქვეშა პროცესების შედეგია, რომლებიც დედამიწის ზედაპირის ვიბრაციას იწვევს. ეს მოვლენები დაკავშირებულია დედამიწის ქერქსა და მანტიაში მოძრაობებთან და ისინი წარმოქმნიან სეისმურ ტალღებს, რომლებიც ვრცელდება დედამიწის ქერქსა და მანტიაში.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ პლანეტაზე ყოველდღე ხდება მრავალი მიწისძვრა, მაგრამ მათი უმეტესობა ზედაპირზე სუსტი და შეუმჩნეველია.
სეისმური სენსორების დამონტაჟება საშუალებას მისცემს რეგიონში სეისმური აქტივობის უფრო ზუსტ მონიტორინგს და, შესაძლოა, მომავალში მიწისძვრების პროგნოზირებას შეუწყობს ხელს. შესაბამისად, ზიანის მინიმუმამდე დაყვანა და სიცოცხლის გადარჩენა ხდება.
ფოტო: George Gotoshia
