შეერთებული შტატები მნიშვნელოვან სამხედრო და დიპლომატიურ მხარდაჭერას უწევს საქართველოს, განსაკუთრებით რუსეთთან ურთიერთობების კონტექსტში. შეერთებულ შტატების პოლიტიკური გადაწყვეტილებები ეხება არა მხოლოდ საქართველოსთან ორმხრივ ურთიერთობებს, არამედ ზოგადად საერთაშორისო ვითარებას.
აშშ საქართველოს მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პარტნიორია. სხვადასხვა მხარდაჭერის პროგრამებისა და ინვესტიციების საშუალებით ამერიკული კომპანიები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ საქართველოს ეკონომიკაში, განსაკუთრებით ისეთ სექტორებში, როგორიცაა ენერგეტიკა, ინფრასტრუქტურა და სოფლის მეურნეობა.
შეერთებული შტატი აქტიურად უჭერს მხარს საქართველოში დემოკრატიულ რეფორმებს. ეს ეხება არა მხოლოდ დემოკრატიული ინიციატივების დაფინანსებას, არამედ სასამართლო სისტემის რეფორმირებას, კორუფციასთან ბრძოლას და არჩევნების გამჭვირვალობის გაზრდას.
ამგვარად, საქართველოში მიღებული კანონი „უცხოელი აგენტების შესახებ“ შეერთებული შტატებისა და დასავლეთის სხვა ქვეყნების დიპლომატიური კრიტიკის მიზეზია. ეს კანონპროექტი პოლიტიკური და გეოპოლიტიკური პროცესების კონტექსტში კიდევ ერთი დაძაბულობის წერტილი გახდა.
ამავდროულად, აშშ-ს ადმინისტრაციის პოზიცია დიდწილად დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად ასრულებს საქართველოს მთავრობა თავის ვალდებულებებს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების გაუმჯობესებაზე.
შეერთებულ შტატებში ხელისუფლების ცვლილებამ შესაძლოა გავლენა მოახდინოს საქართველოს მხარდაჭერზე, რაც დამოკიდებულია ახალი ლიდერების პოლიტიკურ ორიენტაციაზე. აშშ-ის ბოლო არჩევნების დროს ცნობილი გახდა, რომ აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი არჩევნებში თავდაჯერებულად ლიდერობდა. ეს იწვევს საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების ინტერესს, რომელიც ხელისუფლებაზე არანაკლებ ინტერესით ადევნებდა თვალს აშშ-ში მიმდინარე არჩევნებს.
– “სამწუხაროდ ტრამპის ადმინისტრაციის პირობებში დემოკრატიის საკითხები არ იქნება მისი საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტი, მაგრამ, მეორე მხრივ, ყველაფერი რადიკალურად ვერ შეიცვლება, რადგან აშშ-ს საგარეო პოლიტიკას განსაზღვრავს არა პირადად პრეზიდენტი, არამედ პრეზიდენტის ადმინისტრაციისა და კონგრესის ერთიანი. იმის მოლოდინი არ მაქვს, რომ შეერთებული შტატები მოულოდნელად დაივიწყებენ დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების ფუნდამენტურ პრინციპებს.
შემიძლია ვივარაუდო, რომ შეერთებული შტატები ამას თავის მთავარ პრიორიტეტად არ დააყენებს სხვა ქვეყნებთან ურთიერთობისას, მაგრამ ასევე ვფიქრობ, რომ ისინი ბოლომდე არ დაივიწყებენ იმ ფუნდამენტურ პრინციპებს, რომლებზეც თავად ამერიკული პოლიტიკური სისტემაა დაფუძნებული“, – ამბობს საქართველოს ყოფილი ელჩი დიდ ბრიტანეთში, რონდელის ფონდის (GFSIS) უფროსი მკვლევარი გიორგი ბადრიძე.
რაც შეეხება კანონს „უცხოური აგენტების შესახებ“, როგორც ყოფილმა ელჩმა აღნიშნა, ახალი რეალობის გათვალისწინებით, ძნელია იმის პროგნოზირება, თუ როგორ მოიქცევა შეერთებული შტატები საქართველოს მიმართ.
– “რაც შეეხება კანონს, ჩვენ უნდა ვნახოთ, როგორ განვითარდება კანონპროექტის მიღება, რომლის ინიციატორიც კონგრესის ორპარტიული ბლოკი იყო”, – აღნიშნა გიორგი ბადრიძემ მეგობარის კანონზე (MEGOBARI Act) საუბრისას, რომელიც, სხვა საკითხებთან ერთად, ითვალისწინებს ფინანსურ სანქციებს.
დიპლომატის აზრით რთულია იმის თქმა, თუ რამდენად აქტიური იქნება ამ საკითხში ტრამპის ადმინისტრაცია, კონგრესი თუ სენატი, რომელშიც, პროგნოზების საფუძველზე, უმრავლესობას რესპუბლიკელები ეყოლებათ.
– “არ ვიცი, რამდენად აქტიურად გააგრძელებენ რამდენიმე წლის წინ დაწყებულ პოლიტიკას, მაგრამ რაც მთავარია, იმედოვნებენ, რომ ტრამპი რადიკალურად არ შეცვლის ურთიერთობებს და არ დააკოპირებს მოსკოვის პოლიტიკას საქართველოში. არა მგონია, ასე იყოს”, – ამბობს გიორგი ბადრიძე.
ცნობისთვის, 2024 წლის 11 ივლისს აშშ-ს კონგრესის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტმა მიიღო კანონი, რომელიც ცნობილია როგორც MEGOBARI Act, რომელიც ხსნის გზას კენჭისყრისთვის წარმომადგენელთა პალატაში. კანონი ითვალისწინებს სანქციებს მათ მიმართ, ვინც წვლილი შეიტანა საქართველოში “უცხოური აგენტების შესახებ” [ე.წ. “რუსული”] კანონის მიღებაში.
